Turistička ponuda

Zgrada opštine Bečej i zadužbine baronice Eufemije Jović

Centrali gradski trg krasi zgrada Opštine Bečej koja se nalazi na zapadnom delu centralnog trga. Fasada objekta zajedno sa fasadom zgrade zadužbine Baronice Jović formira jasnu regulacionu liniju i tako nedvosmisleno definiše granice trga. Oba objekta su nastala u periodu od 1881.god do početka XX veka.
Zgrada Opštine projektovana je 1881. godine kao Gradska kuća. Projektant je bio Makai Endre iz Budimpešte a graditelj Klajn Šoti iz Hodmezovašarhelja, koji je identifikovan kao Samuel Klajn. Zgrada je završena 1884. godine.

Objekat Gradske kuće je vrlo značajan funkcionalni, programski, urbanistički i arhitektonski motiv Trga, ali i Bečeja kao grada. Činjenica da je pod zaštitom višestruko doprinosi njenoj vrednosti.
Zgrada Zadužbine Baronice Eufemije Jović podignuta je neposredno uz Gradsku kuću u produžetku pešačkog toka ka ulici Glavnoj i tako obe zgrade formiraju jedinstvenu uličnu fasadu. Ovako locirana, ova dva objekta, definišu granice trga sa severozapadne strane. Objekat Zadužbine se svojom drugom fasadom prostire duž ulice Glavne. Osnova objekta je u obliku latiničnog slova „L“.

Turistička ponuda - Zgrada opštine Bečej i zadužbina baronice Eufemije Jović - Prva foto

Dvorac „Fantast“

Ugledajući se na pojedine evropske veleposednike, Bogdan Dunđerski (1862-1943) podigao je svoj zamak.
Izgradnja je započeta 1919. godine, a završena 1923. godine.

Zamak predstavlja mešavinu različitih stilova. Uz zamak se nalazi i otvoreni bazen koji je bio u upotrebi do Drugog svetskog rata. Ceo zamak je okružen prelepim parkom. Osamdestih godina je pretvoren u hotel Fantast. Hotelu je dato ime po čuvenom pastuvu trkaču iz 1930. godine. Udaljen je od Bečeja 12 km.

Turistička ponuda - Dvorac Fantast podnaslov - Treća foto

Porodica Dunđerski

Porodica Dunđerski doselila se u Vojvodinu iz Hercegovine krajem XVII veka iz sela Višnjica kraj Gacka. Nakon Rakocijevog ustanka porodice se seli iz Subotice u Srbobran u prvoj deceniji XVIII veka.
Od ove porodice, prvi je po preduzetnosti i umeću privređivanja postao poznat i značajan Gedeon Geca Dunđerski, koji je od oca Avrama nasledio nekoliko stotina jutara plodne srbobranske zemlje.
Polovinom XIX veka Dr Gedeon Dunđerski kupuje od porodice Gorjup kamendinsku zemlju, koja se tada prostirala na preko 2000 jutara. Nešto ranije, od porodice Semze, kupljen je Kulpin, nekadašnje dobro Stratimirovića. Ova prva imanja, postala su osnova ekonomskog prosperiteta Dunđerskih; ujedno označavaju početak stvaranja američkog (farmerskog) tipa poseda u Vojvodini.

Snaženje porodice Dunđerski još je izrazitije od 1876.g. kada je Dr Gedeon Dunđerski podelio zemlju svojim sinovima: starijem Aleksandru, ocu Bogdana Dunđerskog, dao je srbobransku zemlju, dok su mlađem Lazaru pripali Kamendin i Kulpin.
Lazar Dunđerski je znatno proširio svoje imanje. Imao je posede u Čelarevu, Novom Bečeju, Hajdučici. Koristeći kapital i znanja koja je sticao putujući po inostranstvu, otpočeo je u to vreme sa intenzivnom poljoprivrednom proizvodnjom. Uvodi na imanje nove kulture, koristi mehanizaciju i veštačko đubrivo. Posedovao je dve fabrike piva; jednu u Čelarevu drugu u Zrenjaninu, gde je imao i fabriku tepiha. Umro je 1917.g. i sahranjen je u porodičnoj grobnici sv. Đorđa u Srbobranu. Nakon njegove smrti, celokupna imovina podeljena je među braćom Đokom i Gedeonom i dvema sestrama.
Đorđe-Đoka-Dunđerski (1873-1950) nastavlja sa usavršavanjem poljoprivredne proizvodnje, otvara nove fabrike hrane. Ima veliku ergelu konja.

opširnije ›

Dr Gedeon Dunđerski (1875-1939) završio je studije prava na budimpeštanskom univerzitetu gde je i doktorirao u 21. godini. Nakon studija izvesno vreme provodi na putovanjima i stručnim usavršavanjima u Nemačkoj, Francuskoj i Rusiji. Bio je član administrativnog odbora Bačke županije, a od 1910-1918. poslanik u peštanskom Saboru. Predsednik je Matice srpske od 1910-1920. U Novom Sadu je osnovao fabriku «Ikarus», koja je kasnije preneta u Zemun. Jedan je od osnivača fabrike avionskih motora u Rakovici. Nosilac je više odlikovanja Kraljevine Jugoslavije i francuskog ordena Legije časti. Umro je u Budimpešti 1939.g.

Bogdan Dunđerski (1862-1943) završio je poljoprivrednu školu u Beču, gde je i naučio nemački jezik. Nasledio je od oca Aleksandra srbobransku i starobečejsku zemlju. Ukupna površina zemlje iznosila je oko 2600 jutara. U ergeli je imao preko 1400 konja. Agrarnom reformom iz 1918.g. oduzet mu je veliki deo zemlje, ali to nije ugrozilo njegovo bogatstvo. Godine 1919. počinje sa gradnjom dvorca (današnji hotel Fantast), ugledajući se na neke evropske veleposednike, a 1923. gradi kapelu u neovizantijskom stilu, prema nacrtu arhitekte Krausa iz Zemuna. Ikonostas slikan tokom 1924, 25 i 26.g. radio je Bogdanov veliki prijatelj Uroš Predić.U medaljone ikonostasa ucrtana su dva lika – dve ljubavi Bogdana Dunđerskog; lik Marice – Mađarice, koja je živela u Bečeju, i lik gospa Mare, koja je bila mlada i lepa, sposobna ali i stroga, i kojoj je Bogdan poverio vođenje salaša. Bogdan je umro 1.XI. 1943.g. u 81. godini. Sahranjen je u kapeli na svom imanju.

Posle rata, zemlja je bila napuštena da bi kasnije pripala zadruzi iz Bečeja, koja je kasnije prerasla u PIK-Bečej. Rasni konji ergele, nonijusi i lipicaneri, prodati su italijanskim klanicama 1945.g. Zalaganjem izvesnih ljudi iz PIK-a Bečej, ergela je ponovo oživljena 1970.g. kupovinom nekoliko grla iz Mađarske a kasnije i iz Engleske. Hotel je otvoren 1983.g. a ime Fantast dobio je po čuvenom pastuvu oždrebljenom 1929.g. vlasništvo beogradskog advokata Leona Kojena. Fantast je prvi u Jugoslaviji osvojio tripl-krunu 1932.g. Uginuo je 1956.g. i pokopan na imanju Bogdana Dunđerskog.

Pravoslavna crkva

Pravoslavna crkva posvećena Svetom velikomučeniku Georgiju. Građena je u stilu kasnog klasicizma, dok su tri tornja, kao simbol Svetog trojstva, rađena u baroknom stilu.
Gradnja crkve pocela je 1851. godine. Glavni majstor bio je Andrija Šmaus, a njegov pomoćnik Mita Somborski iz Bečeja. Završena je septembra 1858. godine.

Ikonostas Crkve svetog Georgija krase 63 ikone Rađen je u baroknom stilu. Završio ga je bečki majstor Kistner 1868. godine, a pozlatu ikonostasa je radio bečki umetnik Jarai. Same ikone je radio čuveni slikar Uroš Predić od 1889. godine do 1893. godine. Kroz dve godine postavljene su ikone u ikonostas. Interesantno je napomenuti da je pre postavljana u ikonostas slikar priredio izložbu i to je prva izložba slika u Bečeju. Ikone je uperiodu od 1930. godine do 1931. godine restauirao sam umetnik.
1972 godine crkva je ponovo restaurirana i tom prilikom je zamenjen deo konstrukcije tornjeva.

Rimokatolička crkva

Na centralnom trgu u Bečeju nalazi se rimokatolička crkva Uznesenja Marijinog.Župna crkva je sagrađena 1830. godine i najstarija je na području grada. Prvobitno je urađena u ranoklasicističkom stilu, da bi tokom postojanja poprimila mešavinu različitih arhitektonskih stilova. Najobimniji radovi na crkvi obavljeni su 1923. godine, kada je crkveni toranj preinačen i znatno dobio na visini.Unutrašnjost današnje crkve Uznesenja Marijinog građena je u baroknom stilu i bogato ukrašena ornamentikom. Ono čime se crkva ponosi jesu slike Mora Tana.

Braća Karolj i Mor Tan

Na početku sadašnje ulice Braće Tan 5-7, sa njene desne strane, idući ka centru, nalazi se kuća Tanovih. U njoj su rođena znamenita braća Karolj i Mor Tan. Vlada Srbije je nedavno proglasila kuću Tanovih spomenikom kulture.

Tanovi su došli iz unutrašnjosti tadašnje Austrougarske u Bečej 1826. godine. Otac Janoš Tan bio je visoki oficirski beležnik pri distriktu, u čijoj su blizini prvobitno i stanovali, dok je majka Otilija Šetenji Šrot odgajala decu. Ukupno je bilo desetoro dece, od kojih je Mor je bio drugo a Karolj peto dete po redu.

Tan Mor je rođen u Bečeju 1828. godine. Osnovnu školu je završio u Bečeju. Zanimlјivo je da se izgled te škole koja se nalazila na mestu sadašnje Robne kuće, može videti na starim razglednicama. Po završetku osnovne škole odlazi u Kaloču, u Mađarskoj, gde sa uspehom završava gimnaziju. Potom ga put vodi u Peštu gde studira u ono vreme popularnu nauku – pravo. Međutim, već tada primećuje kod sebe sklonost prema slikarstvu.

opširnije ›

Uporedo sa izučavanjem pravnih nauka, počinje i da slika, a prvi učitelј mu je bio majstor Mikloš Barabaš. Postavši svestan svog slikarskog talenta, odlučuje da ode u Beč u kome se u potpunosti posvećuje slikarstvu. Učitelј u Beču mu je bio čuveni Karl Rahl, pod čijim uticajem i prihvata bečku školu slikarstva i ostaje dosledni akademski slikar do kraja života. Prepoznatlјiv je po slikama istorijskih scena, religioznih slika i portreta. Jedno vreme je bio direktor Galerije slika Narodnog muzeja u Pešti. Kao slikar i večiti putnik, često je menjao svoja prebivališta. Zbog zdravstvenog stanja, 1897. godine odlazi u Italiju sa ženom Karolinom Paganini i ćerkom Irmom. U Trstu i umire 11. marta 1899. godine u 71. godini života.
Neki od njegovih sačuvanih radova koji se nalaze na teritoriji Vojvodine su: glavni oltar u Bečeju – Uspeće sv. Marije, sv. Josip sa malim Hristom u naručju, takođe u katoličkoj crkvi u centru. U Gornjogradskoj crkvi su slike: „Sveti Ante sa Hristom“ i „Uspenje Bogorodice“; u kapeli na groblјu – „Strašni sud“; glavna oltarska slika u katoličkoj kapeli na groblјu – „Sv. Arhanđeo Mihajlo“; u srbobranskoj crkvi – „Sv. Toma i svi sveci“; u Malom Iđošu – „Sv. Josif sa Hristom“; u Subotici, u Gradskom muzeju – portret Marije Terezije; u Muzeju Vojvodine – „Nepoznati mađarski magnat“; u Gradskom muzeju Sombora – „Kralјica Jelisaveta“. Najveći portret u Vojvodini u Galeriji Matice srpske – „Portret Save Tekelije“. U katoličkoj parohiji u Bečeju nalazi se još studija za sliku „Hristos na brdu maslina“, dok se velika slika nalazi u Pešti. Slika iz 1870. godine „Osvajanje domovine“ nestala je u požaru tokom Prvog svetskog rata. Tan Mor je skrenuo pažnju svetske javnosti na sebe na Svetskoj izložbi 1867. godine svojim delom „Fatamorgana“.

Tan Karolј je rođen 1834. godine. Poput starijeg brata i on je završio osnovnu školu u Bečeju, a potom uči za apotekara, dok studije hemije završava u Hajdelbergu. Od 1862. godine postaje profesor na fakultetu u Budimpešti. Tih godina se potpuno posvećuje nauci, postaje poznati hemičar svoga doba i dolazi do naučnih otkrića koja su bila ispred tadašnjeg vremena. Karolj Tan je bio prvi koji je tačno opisao prirodu karbonil-sulfida 1867. godine, organskog jedinjenja značajnog za postojanje života na Zemlji, i za to je dobio nagradu austrijskog društva akademika. Priznat i cenjen u naučnim krugovima, on je bio osnivač i predsednik Mađarske akademije nauka, zatim osnivač i pokretač časopisa „Mađarska hemija“, osnivač prvog Hemijskog instituta na peštanskom univerzitetu… Bio je počasni građanin Bečeja, a i apoteka je jedno vreme nosila njegovo ime. Tokom života za svoje naučne radove iz hemije više puta je nagrađivan. Umro je 1908. godine u Pešti.

Žuta voda – simbol grada

Jedan od zaštitnih znakova Bečeja su „Žuti bunari“ odnosno arterski bunari sa mineralnom vodom iz kategorije natrijum-hlorid-karbonatskih hipotermi. Žuti bunar na „Pogači“ – centralnom gradskom trgu, najstariji je bunar takve vrste u Bečeju. Izgrađen je 1904. godine a bušio ga je čuveni bunardžija iz Mađarske, Karolj Šoš. U narednim godinama, Šoš je na nekoliko lokacija u gradu izbušio bunare. Jedan od bunara izbušio je na sopstvenom imanju, i tako udario temelje lekovite banje u Bečeju, danas Jodne banje. Bunari sa „žutom vodom“ su jedni od najvećih simbola grada i turistička atrakcija jer su deo legende o putnicima namernicima koji su posle popijene prve čaše „žute vode“ zauvek ostali u Bečeju.

Kralj Petar I Karađorđević

Jedno od prvih spomen-obeležja posvećenih kralju Petru Prvom Karađorđeviću nakon Prvog svetskog rata podignuto je u Bečeju 1924. godine. Spomenik je sećanje slava na kralja Petra I Oslobodioca, a izrađen od belog bračkog mermera i rad je pančevačkog vajara Milana Nedeljkovića. Simbol pobede Srpske vojske čini postament i statua vladara sa mačem u ruci. Spomenik je teško oštećen tokom Drugog svetskog rata za vreme mađarske okupacione vlasti a novi (stari) je postavljen 1991. godine. Njegova restauracija izvedena je 2018. godine. Spomenik u Bečeju je poseban upravo zbog toga što prikazuje kralja Petra Prvog Karađorđevića u stojećem položaju, jer je najčešće predstavljen kao konjanik.

Stara brodska prevodnica: Šlajz

Veliki Bački kanal protiče kroz Bečej i uliva se u usporeni deo reke Tise južno od Bečeja. Krunu vezivanja kanala i Tise predstavlja stara brodska prevodnica koju meštani zovu Šlajz. Prevodnica je izgrađena u birou Ajfela. Gradnja je završena 1900. godine po planovima Hajnca Alberta, austrougarskog vojnog inženjera. Kapije prevodnice su pokretane električnim pogonom, koju je proizvodila hidrocentrala, čime je ova brana bila jedna od najsavremenijih u to vreme. Danas je on spomenik kulture od izuzetnog značaja za republiku Srbiju i kao takav, uz dvorac Fantast, predstavlja biser turističke ponude opštine Bečej.

Reka Tisa

Na najvećoj krivini koju panonska lepotica pravi u Srbiji na desnoj obali reke Tise, nalazi se naš grad Bečej.Tisa je srednjeevropska reka i najduža pritoka reke Dunav. Tisa izvire u Ukrajini, na Karpatima u oblasti Bukovina.
Protiče kroz Ukrajinu, Rumuniju, Slovačku, Mađarsku i Srbiju čitavih 965km. U Srbiji se, kod Starog Slankamena, Tisa uliva u Dunav. Tisa je bogata ciprinidnim vrstama riba, kao što su: šaran, deverika, bela riba, kao i alohtonim vrstama, kao što su tostolobik, amur, srebrni karaš, babuška.
Od grabljivaca u Tisi najznačajniji su som, štuka i smuđ.

Reka Tisa, koja lagano seče ravnicu, predstavlja pravu oazu mira I uživanja, sa mnoštvom ugostiteljskih objekata.
Tu se mogu probati ukusni riblji specijaliteti, jer je Tisa odvajkada važila za reku bogatu ribom.
Rečnom bogatstvu svakako doprinosi I postojanje insekta vodenih cvetova – Tiskog cveta, koji se svakog juna meseca pojavljuje na površini, nakon tri godine provedenih kao larva na rečnom dnu I tada naša reka Tisa cveta.
Tiski cvet se radja i umire samo na Tisi i živi toliko kratko da se ovaj neobični prirodni fenomen samo ponekad može videti.

Posetioci, osim u Srbiji, ovaj fenomen mogu da dožive još jedino na reci Jang Ce Kjang u Kini.
Tisa je reka koje su se ljudi plašili, a nekoliko legendi je vezano za nju, među kojima je i jedna koja kaže da je čuveni hunski ratnik Atila Bič Božiji sahranjen negde između dva rukavca Tise ili baš u samom koritu reke.
Sa svojim okruženjem Tisa formira prelepi ambijent, stvoren za uživanje.
Ljubitelji reka se uvek vraćaju na Tisu, a svakim odlaskom sa nje ostaju im nezaboravne uspomene.

Turistička ponuda - podnaslov reka Tisa - druga foto

Park prirode „Stara Tisa“

Park prirode Stara Tisa kod Bisernog ostrva je zaštićeni predeo (područje održavanih eko sistema) u okviru opštine Bečej, Novi Bečej i Žabalj. Zahvata površinu od 391,7 ha i to je najduži Meandar reke Tise u Vojvodini dug 23.706m. Park je očuvani mozaik vodenih, barskih, livadskih i slatinskih staništa značajnih za zaštitu na nacionalnom i međunarodnom nivou. Najznačajnija vrednost je Beli lokvanj (karakteristična vrsta područja) i nalazi se na listi prirodnih retkosti Srbije.

Turistička ponuda - Park prirode Stara Tisa - druga foto

Goranski park

U jesen 1969. godine na inicijativu Pokreta gorana Bečej zasađene su prve sadnice u Goranskom parku u Bečeju – crnog bora (30.000 kom), smrče (28.000 kom) i ariša (2.000 kom). Krajem sedamdesetih godina u Parku je bilo 120.000 sadnica sa 65 različitih vrsta četinara, lišćara i ukrasnog bilja. Vremenom se polako pretvarao u predivan park u kome su sađene i egzotične vrste, pa se ukupan broj različitih vrsta drveća i žbunja popeo na 80. U periodu od 15 godine (do 1985.) iz rasadnika je izvađeno i zasađeno oko 400.000 raznih sadnica četinara, lišćara i ukrasnog bilja na teritoriji opštine Bečej. Izgrađen je Dom gorana, izbušen je bunar velikog kapaciteta sa utapajućim pumpama i podzemnim cevima koje su služile za zalivanje. Ukupna površina rasadnika i parka iznosila je 11.5 ha. Svake godine je u rasadniku i parku radilo oko 4000 pionira, omladine školskog uzrasta, kao i izvestan broj starijih gorana. Danas se u parku mogu pronaći stabla stara gotovo pola veka. Ima izuzetnih primeraka: crnog bora, graba, hrasta lužnjaka, crne topole,belih vrba, bele topole, razne vrste ukrasnog bilja i žbunja, samoniklih gljiva, ali i autohtona fauna i slučajni „posetioci“: srna, zec, veverica, vilin konjic, detlić, sova.